2 سال پیش
بهترین آبکاری شیرآلات بهداشتی
آبکاری شیرآلات از جمله مواردی است که تا مدت ها قبل در طراحی دکوراسیون داخلی مورد توجه قرار نمی‌گرفت و تنها عملکرد و قیمت شیرآلات در زمان خرید عامل تعیین‌کننده بوده‌است. اما به‌تازگی توجه به ظاهر و نوع دکوراسیون آشپزخانه و سرویس بهداشتی و حمام توجه افراد را به نوع آبکاری و رنگ آن‌ها جلب کرده‌است. نوع آبکاری شیرآلات براساس تکنولوژی و رنگ استفاده‌شده در جنس آن‌ها متفاوت است. در ادامه این نقد و بررسی به انواع روش‌های آبکاری شیرآلات، مقاوم‌ترین رنگ آن‌ها و تفاوت رنگ استیل و کروم می‌پردازیم و با انواع آبکاری‌ها از جمله نیکل، نیکل-کروم، PVD، پودری-کوره‌ای و الکتروفورتیک (الکترولاک) آشنا می‌شوید. سپس با خیال راحت می‌توانید رنگ مورد نیاز خود را براساس توضیحات این مقاله انتخاب کنید.
جنس پوشش شیرآلات برحسب روش‌های مختلف آبکاری می‌تواند کروم، تیتانیوم، اپوکسی، رنگ کوره‌ای و … باشد. انواع رنگ‌های سفید و مشکی، استیل، کروم، طلایی براق و طلایی مات، زیتونی، رزگلد و … نیز از جمله روش‌های متنوع تولیدشده در بازار هستند. انواع روش های آبکاری شیرآلات از جمله نیکل، نیکل-کروم، PVD، پودری-کوره‌ای و الکتروفورتیک (الکترولاک) هستند. هرکدام از این آبکاری ها دارای مقاومت متفاوتی هستند اما اختلاف چندان زیادی ندارند، اما طبق تجربه، آبکاری های PVD دارای بالاترین مقاومت در برابر خط و خش و خوردگی نسبت به بقیه انواع آبکاری ها است.
انواع آبکاری شیرآلات
آبکاری از جمله مهمترین مراحل در تولید شیرآلات بهداشتی است. این‌مرحله بانام های رنگ آمیزی یا رنگ‌کردن‌شیرآلات نیز گفته‌می‌شود که اصطلاح درستی نیست. روکش شیرآلات براساس نوع تکنولوژی مورد استفاده می تواند از جنس های مختلفی مثل کروم، تیتانیوم یا رنگ پودری-کوره ای داشته باشد. علاوه بر این ممکن است شیرآلات با توجه به نوع ابکاری خود، به صورت مات یا براق تولید شوند. هدف از آبکاری در نهایت ایجاد پوششی زیبا بر روی شیرآلات است که در هنگام خرید توجه بیشتری را به خود جلب کند.
در مقاله آموزش ترمیم و آبکاری شیرآلات در منزل به این نکته پرداختیم که ترمیم آبکاری شیرآلات در منزل فکر خوبی نیست و نیاز به ابزار و تجهیزات مخصوص و تکنولوژی خاصی نیاز است که در منزل امکان آن‌را نداریم. مخصوصا اگر شیرآلات کهنه و دست دومی داشته باشیم که از قبل دارای لایه آبکاری باشند. ترمیم آبکاری شیرآلات در منزل در شرایطی خاص امکان پذیر است؛ اما دوام و کیفیت آبکاری صنعتی در مقایسه با کاری که در محیط خانگی انجام میدهیم کاملا متفاوت است.
کروم چه رنگی است؟
کروم یا Chromium از رایج ترین رنگ ها برای آبکاری شیرآلات است. در پاسخ به این سوال که کروم چه رنگی است باید گفت رنگ کرومی در اصل خاکستری- نقره ای براق است. از کروم به عنوان یک افزودنی اصلی در تولید فولاد ضد زنگ جهت ایجاد خاصیت ضد خوردگی استفاده می شود. این فلز خاصیت جلاپذیری بالایی دارد و مقاومت بسیار زیادی در مقابل کدر شدن از خود نشان می دهد. در آبکاری کروم، روی شیرآلات لایه بسیارنازکی از کروم به ضخامت 1 میکرون بر روی لایه آبکاری نیکل قرار گرفته تا مقاومت آن در برابر خوردگی افزایش پیدا کند و حلای مورد نظر نیز حاصل شود.
تفاوت رنگ کروم و استیل
رنگ کروم و استیل تنها در میزان جلا و براق بودن آن‌ها است. این دو رنگ شباهت بسیاری به یکدیگر دارند و تنها تفاوت آن‌ها این است که کروم براق بوده و استیل مات است. البته انواع مختلف کروم یا استیل مات و براق نیز در بازار موجود است. در ادامه این مقایسه و یافت سوال مناسب برای انتخاب بین کروم یا استیل، می توان گفت این مورد کاملا سلیقه ای است و بهتر است متناسب با دکوراسیون آشپزخانه یا سرویس بهداشتی خود آن را انتخاب کنید. این دو رنگ هردو خنثی بوده و با اکثر دکوراسیون ها هماهنگی دارند.
در آبکاری کروم معمولا به روش نیکل-کروم و آبکاری استیل به روش PVD انجام میشود. البته این نکته را در نظر داشته باشید که کروم را نیز می توان به وسیله آبکاری PVD که مقاوم ترین نوع آبکاری است، انجام داد.اما تفاوت زیادی بین مقاومت های آبکاری های مختلف وجود ندارد. در ادامه انواع آبکاری و مقاومت آن ها را بررسی کرده ایم. با وبسایت شیرآلات بهداشتی برنز همراه باشید.
نیکل با قدمتی بیش از صدسال، از جمله موادی است که برای آبکاری از آن استفاده میشود. اما این فلز نرم پس از مدتی استفاده از روی شیرآلات پاک‌شده و لایه زیرین آن تیره می‌شد.در نتیجه با شروع قرن بیستم، این فلز محبوبیت خود را از دست داد و فلز مقاوم تری به نام کروم جای آن را پر کرد.
با شروع دهه 1930، برنج آبکاری‌شده با کروم که دربرابر لکه و تیرگی مقاومت بیشتری از خود نشان‌می‌داد، جایگزین برنج آبکاری‌شده با نیکل شد. در این زمان آبکاری کروم به عنوان آبکاری استاندارد شناخته شد و تا به امروز جز محبوب ترین نوع آبکاری باقی مانده است.
با پیشرفت تکنولوژی های جدید، آبکاری های متفاوتی پدیدار شد. به طور مثال آبکاری PVD حتی از کروم نیز بیشتر در مقابل ساییدگی و خراش مقاومت بیشتری دارند.
آبکاری نیکل چیست؟
نیکل با رنگی سفید به‌مانند نقره اما مقداری متمایل به زرد، یکی از اولین و مهمترین فلزاتی است که در آبکاری مورد استفاده قرار میگیرد. نیکل فلزی صیقل پذیر و جوش پذیر بوده و دارای خاصیت انبساط و انقباض نیز است. آبکاری نیکل به حدود سال 1841 برمیگردد. برای اولین رولز فرانسوی تلاش‌هایی برای پوشش‌دادن نیکل با استفاده از محلول آن انجام داد اما به علت ناخالص‌بودن نمک‌های نیکل موفق نشد، تا اینکه در سال 1843 بوتگر المانی با استفاده از طریق نمک محلول نیکل آمونیوم سولفات، موفق به پوشش دهی نیکل گردید.
مقاومت فلز نیکل نسبتا پایین بوده و زمانی که از این نوع آبکاری روی قصعا ت فولادی و آلیاژ های روی و مس استفاده می شود، پس از مدتی از بین می رود. در نتیجه در قسمت هایی از این فلزات که آبکاری نیکل دارند، فلز زیرین ممکن است دچار خوردگی موضعی یا پوسته پوسته شود. برای جلوگیری از پوسته‌‌پوسته‌شدن وگرفتن جلای موردنظر، پوششی ازجنس‌کروم برروی نیکل استفاده‌می‌شود. در تولید شیرآلات نیز زمانی که از آبکاری نیکل بر روی ماده اولیه شیرآلات استفاده میشود (این لایه معمولا 10 میکرون بر روی مس و روی است) یک لایه کرومی با ضخامت کمتر از 1 میکرون روی آن قرار می دهند.
آبکاری کروم چیست؟
کروم در سال 1798 به عنوان فلزی سخت و شکننده و به رنگ خاکستری-نقره ای کشف شد. این فلز در مقابل گازها، مواد قلیایی و نک ها مقاومت خوبی از خود نشان می دهد؛ اما اسید های مختلفی مثل اسید سولفوریک، اسید کلریدریک و دیگر اسید های هالوژن دار بر روی آن تاثیر می گذارد. برای مقاوم تر شدن براق تر شدن برخی از فلزات، سطح آن ها را با لایه نازکی از کروم می‌پوشانند. میزان انعکاس سطح کروم اندود شده تقریبا 56 درصد است. آبکاری کروم تا 65 درجه سانتیگراد مقاومت نشان داده و کدر نمی‌شود.
آبکاری PVD چیست؟
از جمله مقاوم ترین انواع آبکاری می توان به آبکاری (Physical Vapor Deposition) PVD یا روب گذاری فیزیکی از بخار فلز است. در این نوع آبکاری لایه هایی با خلوص بسیار زیاد پس از تبخیر یا تصعید تیتانیوم در شرایط خلأ بر روی فلز مورد نظر ایجاد میشود.
به بیان ساده‌تر، با آبکاری PVD در یک محیط خلأ، یون های فلز تیتانیوم بر روی سطوح شیرآلات قرار می گیرند و لایه نازک اما بسیار سخت و مقاومی را تشکیل می دهند. در حقیقت در طی این فرایند، تیتانیوم از حالت جامد یا مایع تبدیل به بخار می شود. سپس این بخار به سرعت با بار مثبت یونیزه شده و روی شیرآلات که دارای بار منفی هستند، رسوب می کند. تیتانیوم 3 برابر فولاد سخت تر است و به همین دلیل باعث ایجاد مقاومت بالای این نوع آبکاری شده است.
آبکاری الکترولاک (الکتروفورتیک) چیست؟
رسوب دهی الکترولاک یا الکتروفورتیک توسط محققی روس به نام “روئس” هنگام مشاهده اثرمیدان‌الکترونیکی موجود در آب روی ذرات خاک رس، در سال 1808 پدیدآمد. اما استفاده عملی ازاین‌روش در سال 1933 توسط فردی به نام “هامکار” موردتوجه قرارگرفته و در دهه 80 میلادی بر روی سرامیک‌های پیشرفته مورداستفاده قرارگرفت.
الکترولاک یا Electrophoretic deposition) EPD به فرآیندی دو مرجله ای گفته می شود که هزینه مناسبی داشته و نسبتا سریع است. ذرات پودری باردارمعلق در محیط مایع (سوسپانسیون) هنگام برقراری میدان الکتریکی از سمت یک الکترود به سمت الکترود دیگر (در اینجا شیرالات مد نظر است) توسط بار مخالف هدایت می شوند. در مرحله بعدی این ذراتِ تجمیع شده، پوششی مجکم و منسجم روی شیرآلات تشکیل می‌دهند. این پوشش کاملا شبیه جسمی که روی آن نشسته شکل میگیرد. به همین دلیل است که می‌توان از این فرآیند روی سطوح صاف و استوانه‌ای و هر نوع شکل مختلفی می‌توان استفاده کرد.
کدام آبکاری مقاوم تر است؟
بی‌شک آبکاری PVD به دلیل پروسه انجام آن بر روی شیرآلات که در قبل توضیح داده شد، از مقاوم ترین و بهترین آبکاری هاست. برای اثبات این‌ادعا می‌توان به تست “سالت اسپری” اشاره‌کرد که یک قطعه آبکاری‌شده در‌آن 700 ساعت مقاومت نشان‌داده و بدون‌هیچ‌مشکلی به‌سلامت از آن خارج شد.
در رده بعدی مقاومت آبکاری ها، آبکاری نیکل-کروم قرار دارد. این آبکاری در گذشته رایج بوده و ز نظر مقاومت نیز در درجه بالایی قرار میگیرد.
پس‌از این دو روش، آبکاری الکترواستاتیک در رتبه‌سوم مقاومت قرار میگیرد و به دلیل پخته‌شدن در کوره دوام بسیار بالایی از خود نشان می‌دهد.
آبکاری الکترولاک نیز در رتبه‌چهارم از نظر مقاومت قرارداشته و برای آبکاری شیرآلات زیاد مناسب نیست که علت‌آن خش‌پذیری‌زیاد و احتمال خش‌افتادن لایه زیرین است.
معایب و مزایای انواع آبکاری شیرآلات
همانطور که پیش‌تر توضیحاتی را در مورد انواع آبکاری ارائه دادیم، روش انجام آبکاری با توجه به رنگ نهایی مورد نظر انتخاب می شود. هر یک از رنگ‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند که با توجه‌به سبک دکوراسیون و سیلقه‌افراد و محلی که شیرآلات نصب‌می‌شوند متفاوت است. برای مثال در مکان‌هایی که رسوبات و املاح آب بیشتر است و شیرالات رسوب بیشتری به‌خود میگیرند، نصب شیرالات مشکی و تیره توصیه نمی‌شود. یا برای کسانی‌که تمیزی‌شیرالات برایشان مهم است اما به برق‌انداختن روزانه شیرآلات ندارند، توصیه می شود شیرآلات‌مات یا سفیدرنگ را انتخاب‌کنند که اثرانگشت کمتری‌را نشان‌دهد.
جمع بندی
هرکدام از آبکاری شیرآلات تکنولوژی مختلفی دارد. شیرآلات معمولا با یکی از روش‌های آبکاری نیکل-کروم، کوره‌ای- پودری، PVD و الکترواستاتیک و الکترولاک آبکاری می شوند. مقاومت هرکدام از این روش‌ها نیز متفاوت بوده و همانطور که در بالا به‌آن‌ها اشاره کردیم، آبکاری PVD از نوع مقاوم‌ترین و بهترین آبکاری هاست. آبکاری کروم نیز به عنوان قدیمی‌ترین و رایج‌ترین نوع آبکاری بوده که دوام نسبتا بالایی دارد. همچنین آبکاری‌‌های کوره‌ای و الکترولاک نیز در رتبه های بعدی از نظر مقاومت قرار میگیرند. در نتیجه، در هنگام انتخاب و خرید شیرآلات حتما به نحوه تمیزکردن و دوام آبکاری توجه لازم را داشته باشید.
